Neurobiolodzy w końcu odkryli klej, który pozwala, aby wspomnienia pozostały utrwalone na całe życie

Czy zauważyłeś kiedyś, że niektóre wspomnienia pozostają w pamięci, podczas gdy inne szybko blakną, niczym atrament na mokrym papierze? Dlaczego doskonale pamiętasz swój pierwszy dzień w szkole, ale nie to, co jadłeś trzy dni temu? Za tymi tajemnicami kryją się fascynujące mechanizmy mózgowe, w których chemia i elektryczność kształtują nasze wspomnienia.
Pamięć, kwestia połączeń neuronowych

Nasz mózg jest prawdziwą siecią połączeń. Każde wspomnienie jest zapisywane w zestawie połączonych ze sobą neuronów, które komunikują się za pomocą synaps – punktów styku, w których przekazywane są sygnały elektryczne i chemiczne. Kiedy przeżywamy coś znaczącego, pewne połączenia stają się silniejsze i trwalsze. Zjawisko to nazywa się długotrwałym wzmocnieniem synaptycznym (LTP) i zostało odkryte w latach 60. XX wieku. Im bardziej wspomnienie jest przywoływane, tym bardziej jest ono stabilizowane. Ale dlaczego niektóre wspomnienia z czasem zanikają?

Kiedy mózg sortuje i usuwa
Nasza pamięć działa trochę jak biblioteka, która musi zarządzać swoją przestrzenią. Wspomnienia uznane za nieistotne są stopniowo usuwane w celu zwolnienia miejsca. Sortowanie to odbywa się w szczególności podczas snu, w kluczowym momencie, gdy mózg konsoliduje ważne wspomnienia i eliminuje zbędne informacje.

Zachodzi również inne zjawisko: rekonsolidacja. Za każdym razem, gdy przywołujemy wspomnienie, staje się ono tymczasowo plastyczne i można je zmienić przed ponownym zapisaniem. W ten sposób nasze wspomnienia mogą ewoluować z czasem, integrując nowe elementy, a nawet ulegając wpływom informacji zewnętrznych.

PKMzeta i KIBRA: strażnicy pamięci

Naukowcy odkryli, że pewne cząsteczki odgrywają kluczową rolę w trwałości wspomnień. Jeden z nich, PKMzeta, działa jak klej biologiczny, utrzymujący siłę połączeń synaptycznych. Ale to białko ma ograniczoną żywotność. Jak więc pozwala, aby wspomnienia trwały dziesiątki lat?

Odpowiedź leży w rękach innego kluczowego gracza: KIBRA. Ta cząsteczka działa jak etykieta, która „oznacza” synapsy, które mają zostać zachowane. Razem PKMzeta i KIBRA tworzą sojusz molekularny zapewniający trwałość wspomnień.

Wpływ snu na pamięć